Demonstratie melkveehouders in Amsterdam, 31 mei 2016

Jan Douwe van der Ploeg over de landbouw in Nederland:

“Na de oorlog is vanuit de staat een offensief gestart om de landbouw ingrijpend te veranderen. De kleinschalige landbouw van voor de oorlog werd gezien als traditioneel en stagnerend. Boeren moesten investeren, intensiveren, groter worden. Het landschap werd rechtgetrokken met ruilverkaveling. Het is een operatie die met bijna militaire precisie werd uitgevoerd: grote boeren moesten groter worden, kleine moesten weg. Er zijn miljarden in geïnvesteerd. Dan ontstaat wat ik de moderne ondernemerslandbouw noem.

De ondernemerslandbouw doet alsof hij competitief is. Maar hij is verslaafd aan subsidies. 80 procent van de EU-landbouwsubsidies gaat naar de 20 procent rijkste boeren. Ze krijgen rentesubsidies en kwantumtoeslagen. Dat is de ruif waaruit ze zich al jarenlang bedienen. Maar daardoor zijn ze er ook extreem afhankelijk van geworden.’

De boerderij als een fabriek die goedkoop voedsel produceert: wat is daar mis mee?

‘Je kunt de landbouw niet reduceren tot één dimensie. De landbouw is ook nodig om het landschap te beheren, werkgelegenheid te bieden, de bodemvruchtbaarheid en de biodiversiteit in stand te houden. Dat is in de ondernemerslandbouw van secundair belang.’

De WUR heeft daar een grote rol in gespeeld.

‘Er is in Nederland een gigantisch apparaat opgetuigd dat systematisch het ondernemersmodel heeft gepromoot. De wetenschap is daarbij betrokken, samen met de overheid, de banken, de boerenorganisaties, de voedselindustrie. Wetenschappelijk onderzoek wordt alleen nog maar gefinancierd als het wordt ondersteund door een bedrijf. Niet voor niets staat er een vestiging van Friesland Campina hier op de campus.

De ondernemerslandbouw is een dure landbouw. Bedrijven moeten ongelofelijk veel aankopen: voer, kunstmest, pesticiden. Ze moeten steeds de nieuwste technologieën hebben. Dat is een gigantische afzetmarkt voor de industrie.’

Is boerenlandbouw geen romantisch beeld naar vroeger?

‘De boerenlandbouw is geen terugkeer naar het verleden. Het is een vorm van landbouw die autonoom is, gebaseerd op eigen hulpbronnen. Er zijn studies waaruit blijkt dat grote landbouwbedrijven niet altijd meer verdienen dan kleine. Kleinere melkfabrieken hebben een lagere kostprijs dan grote en goede zelfkazers verdienen zelfs nog meer aan hun kaas dan de kleine fabriek. Dat gaat in tegen de logica dat groter altijd goedkoper is. Maar dat ter discussie stellen is taboe. Er stapte ooit een universiteitsbestuurder op mij af die zei: ‘Jullie mogen niet tegen schaalvergroting zijn. Dat geeft geen pas.’

In Frankrijk, Duitsland en Italië zie je prachtige voorbeelden van vernieuwing: kleine boerenbedrijven die rechtstreekse contacten opbouwen met consumenten en restaurants. Hier wordt dat gezien als onzin en dus niet onderzocht. Men weet in Wageningen heel veel van grote bedrijven en hoe je die nog meer moet laten groeien. Maar naar kleine is nooit gekeken.

Vrouwen en de landbouw

‘Er zit ook een sociaal-cultureel aspect aan. In de ondernemerslandbouw is het boeren een eenzaam beroep geworden. Het sociale contact van boeren onderling is verdwenen. Je staat uren alleen in de melkput, zit in je eentje op de trekker, brengt de hele dag door in een stoffige varkensstal. Jongeren willen dat niet meer. Die willen gevarieerd en interessant werk.

Vrouwen zijn de verbinding tussen het economische en het sociale, ze staan vaak afwijzender tegenover het industriële landbouwmodel. Ze zijn bang dat het hun mannen in de stress jaagt, dat hij geen tijd meer heeft voor zijn gezin. Vrouwen vinden het ook gezellig om mensen over de vloer te krijgen en beginnen met zorglandbouw of een winkel. Daar kun je badinerend over doen, maar vaak is wat in de marge gebeurt de kiem voor vernieuwing.’

– Volkskrant, 2017

 

Boerengroep en het GLB

Stichting Boerengroep volgt de hervormingen van het GLB in 2021 op de voet. Lees hier ons verslag [EN].

Stichting Boerengroep is onderdeel van Aarde Boer Consument (ABC), een platform bestaande uit boerenorganisaties: de Nederlandse Akkerbouw Vakbond (NAV), de Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV) en de Vereniging voor Biologisch Dynamische Landbouw; Vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties: De Boerengroep, X min Y Solidariteitsfonds en WILPF; en tot slot Individuele leden.
ABC reageerde op de voedselagenda van het kabinet, en geeft een pleidooi voor een voedsel- en landbouwbeleid:

1. Pleidooi voor meer sturing

Platform ABC is blij met de aandacht van het kabinet voor het thema ‘landbouw en voedsel’. Wel missen wij in de beleidsvoorstellen soms de sturende hand van de overheid. Er is sprake van een te grote vrijblijvendheid. Als het kabinet geen bindende regels opstelt voor haar beleidsthema’s, namelijk verduurzaming, gezond en veilig voedsel en voedselzekerheid, komen de bedrijven in de keten of de consumenten onvoldoende in beweging.

Het kabinet zou in haar voedselagenda ook concreet zaken kunnen benoemen die in Brussel en andere internationale fora zullen worden bepleit. Zo staan WTO-overeenkomsten niet toe eisen te stellen aan importproducten wat betreft de wijze van productie. Hierdoor hebben boeren in Europa die aan hoge eisen moeten voldoen te maken met oneerlijke concurrentie van landen met lagere duurzaamheids-standaards op het gebied van dierenwelzijn, gezondheid, milieu en sociale wetgeving. Als TTIP en CETA, respectievelijk handelsovereenkomsten met de VS en Canada, doorgaan, komt er van verduurzaming nog minder terecht

• Zie ook Manifesto Keep the Farm TTIP and CETA free.
• Zie ook report ‘TTIP en CETA, een gevaar voor de hoogwaardige Europese en Nederlandse landbouw, veehouderij en voedselvoorziening’. Online

2. Voedselzekerheid en de rol van Nederland

Het kabinet ziet mondiale voedselzekerheid als een van de prioritaire thema’s binnen de buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking en ziet hierin een grote rol weggelegd voor de agrifoodsector. Volgens ABC bereikt men geen voedselzekerheid door exportbevordering naar landen met voedsel-tekorten. Echter, deze landen zijn juist gebaat bij bescherming van hun voedsellandbouw tegen de invloeden van de zogenaamde vrije markt waar gesubsidieerd voedsel uit rijke landen wordt gedumpt (hierdoor kunnen de lokale boeren hun producten namelijk niet meer verkopen, aangezien consumenten de veel goedkopere producten zullen kopen. Hierdoor gaan de lokale boeren failliet en verliezen ze hun inkomen..). Alleen bij gelijk speelveld kan er wereldwijd een soliede boerenstand bestaan die genoeg inkomen vergaart om de productiemiddelen aan te schaffen die ze nodig heeft en om de voedingsmiddelen te kopen die ze zelf niet voortbrengt.

• Lees ook het nieuwe boek van Niek Koning. Hier een korte samenvatting van het boek “Vooral Westerse bemoeienis is oorzaak van armoede en bodemuitputting in Afrika”

ABC wil ook aandacht voor het volgende: Nederland – en ook de EU – is behalve een grote exporteur ook een grote importeur van landbouwproducten, waaronder veevoer. Dit brengt risico’s met zich mee op het punt van voedselzekerheid. Het Centrum voor Strategische Studies zou de risico’s van stagnerende aanvoer van strategische voedingsmiddelen in kaart kunnen brengen, bijvoorbeeld internationale conflicten of tegenvallende oogsten door klimaatverandering.

3. Zekerstellen landrechten

Platform ABC staat volledig achter het kabinet waar het wil inzetten op zekerstelling van de landrechten van boer(inn)en in ontwikkelingslanden. Met name speelt hier het probleem van landgrab in Afrika door buitenlandse investeerders die grootschalig voedsel voor de export willen verbouwen, terwijl in Zuid-Amerika lokale ondernemers grootschalig veevoer voor de vleesproductie in Europa verbouwen. De rechten van de boeren die het land van oudsher gebruiken voor hun levensonderhoud worden veelal met de voeten getreden. Het kabinet zou er bij de Verenigde Naties op kunnen aandringen het probleem van landgrab aan te pakken met een beroep op de mensenrechten. Onderzoek door het Centrum voor Strategische Studies naar de impact van landgrab op de wereldvoedselzekerheid is op zijn plaats.

• Vind hier meer info over land
• Zie bijv. deze aflevering van Zembla, waar Nederlands bedrijf ‘Sher’ 1.000 voetbalvelden aan kassen in Ethiopie heeft staan om rozen te telen voor de export. Terwijl het land in ernstige droogte verkeerd, gebruikt het bedrijf zo’n 2.000 olympische zwembaden aan water voor deze ‘cash crops’ waardoor de lokale bevolking minder toegang heeft tot eigen ‘food crops’.

4. Veilig stellen kwekersrecht

Platform ABC is blij met het pleidooi van het kabinet voor ‘herstel van de balans tussen het octrooirecht en het kwekersrecht’. ABC vindt het essentieel dat kwekers hun werk als veredelaars kunnen blijven doen en daarom vrij kunnen beschikken over zaden en uitgangsmateriaal. Wat zijn de stappen van het kabinet in de gewenste richting? Is het kabinet bereid het principe van liberalisering in Brussel, in de WTO en bilateraal (TTIP, CETA, TISA) aan de orde te stellen door de internationale handel aan voorwaarden te binden waaronder intellectueel eigendom?

• Meer info over zaden
  

5. Teelt van eiwitgewassen

Uitbreiding van de teelt van eiwitgewassen zoals voorgestaan door het kabinet, heeft belangrijke voordelen voor de landbouw; economisch en op het punt van duurzaamheid. Om deze binnen te halen, zouden de EU-regelingen die nu de import van soja en palmolie begunstigen, moeten worden vervangen door invoerheffingen. De akkerbouwers in de EU die overstappen op eiwitgewassen zouden kunnen worden beloond. Wij zouden graag zien dat het kabinet initiatieven nam op dit terrein.

• zie bijv. ons report “Everyone Local”
  

6. Verduurzaming voedselproductie

Het kabinet zet in op innovaties teneinde de voedselproductie te verduurzamen. Echter, de ooit ingestelde liberalisering van de landbouw- en voedselmarkten heeft geleid tot dalende prijzen en hiermee verduur-zaming in deze sector tegengehouden. Het is niet reëel boeren verantwoordelijk te stellen voor transitie naar duurzame landbouw door middel van innovaties, terwijl zij vaak onder de kostprijs moeten werken. Aanpassingen in de bedrijfsvoering kosten geld. Er zal eerst markt- en handelsbeleid moeten komen dat boeren tenminste kostendekkende prijzen garandeert; beleid dat evenwicht aanbrengt tussen vraag en aanbod en importen aan banden legt (zie punt 8 en 9).

• Zie als voorbeeld dit artikel. Nederlandse boeren kunnen niet concurreren met een gigantisch bedrijf (als MHP Oekraine) dat niet hoeft te voldoen aan de milieu- en dierwelzijn eisen van EU en dus goedkoop kip kunnen produceren (330 miljoen kippen per jaar). Die kip wordt naar Nederland gebracht, in Veenendaal verwerkt en zo staat het land van herkomst niet langer op de verpakking. De consument gaat voor de goedkoopste kip en zo wordt de duurzame boer om zeep geholpen.
  

7. Machtsconcentraties in de voedselproductieketens

Het kabinet geeft aan de machtsconcentraties in de voedselproductieketen als een probleem te beschouwen zonder dat duidelijk uit te werken. Platform ABC ziet dit als volgt: De voedselproductieketen kenmerkt zich door oligopolistische markten waarin internationaal opererende bedrijven de dienst uitmaken. De grote verschillen in marktmacht vertalen zich voor de boer, voorste in de keten, in structureel lage landbouwprijzen bij stijgende productiekosten. Hierdoor staat volgens ABC ook de economische houdbaarheid van de landbouw ernstig onder druk.

• Zie bijvoorbeeld het verhaal van Jose Bongen-Hartemink. “Een melkprijs van 25 cent en een kostprijs van 35 cent. Je werkt 80 uur per week voor wat?! Mijn finale werk over een hypocriete politiek en samenleving die vol is van duurzaamheid en dierwelzijn, maar intussen toestaat hoe de voedselketen de laagste prijzen afdwingt, mega-marges hanteert over de rug van boer en koe, en de markt met goedkope bulkmelk laat overspoelen  ‘Iemand met boerenverstand, wordt niet langer boer’. Zo is het.”)

Het kabinet wil de marktmacht van boeren vergroten door aanpassing van de mededingingsregels, zodat zij hogere prijzen voor hun producten ontvangen. Een goede maatregel, maar is dat voldoende? Vraag is niet alleen hoe boerenondernemers meer marktmacht kan worden verleend. De politiek heeft wat ons betreft ook een rol te vervullen om de marktmacht van de grote spelers in te dammen. In een ware vrije markt zijn alle deelnemers gelijkwaardig en vrij bij onderhandelingen over prijzen en voorwaarden. Dit doel kan worden gerealiseerd door een geëigend markt- en handelsbeleid (punt 8 en 9).

8. Aanbodbeheersing en marktinterventie

In de kabinetsbrief blijft wat ABC betreft een belangrijke zaak onderbelicht, namelijk dat het voedsel-vraagstuk niet alleen een kwestie is van een te lage voedselproductie in ontwikkelingslanden maar ook van overproductie in landen met een technisch hoogontwikkelde landbouw. De robuustheid van het wereldvoedselsysteem staat ook om deze reden ernstig onder druk. Zonder beheersing en regulering van het aanbod komen er voor de boer geen faire, kostendekkende prijzen uit de markt. In een sector als de landbouw met wereldwijd miljoenen producenten is het echter onmogelijk productieafspraken te maken.

Daarom dient de overheid wat ABC betreft een geëigend markt- en handelsbeleid te ontwerpen om het binnenlandse aanbod van landbouwproducten op een flexibele manier af te stemmen op de vraag, de invoer van landbouwproducten die de EU niet zelf kan produceren aan flexibele quota te binden en een einde te maken aan dumping op de wereldmarkt. Bij dit beleidsvoorstel horen instrumenten zoals productie- en invoerquota. Ook productie- en invoerheffingen zijn geëigende middelen die er voor kunnen zorgen dat de landbouwprijzen op een voor de boer lonend niveau gehouden worden. Zie ook:

• “Afschaffing van de melkquotering: een historische vergissing” – NMV
• De Europese Zuivelindustrie lonkt naar West-Afrika
• The Great Milk Robbery (GRAIN) )

9. Regionalisering en voedselsoevereiniteit

Om boeren tegen de wereldmarkt te beschermen en de voedselvoorziening robuust te maken, is regio-nalisering van de voedselmarkten volgens Platform ABC een goede oplossing. Dit wil zeggen dat de handel in landbouwproducten alleen vrij mag zijn binnen gebieden waar de ‘spelregels’ voor alle producenten min of meer gelijk zijn. De EU is min of meer zo’n regio, maar afhankelijk van de aard van het product en de eetcultuur is daarbinnen ruimte voor talloze elkaar overlappende regio’s op allerlei schaal, tot aan stadsregio’s toe. Ook zijn in die situatie de consumenten dichtbij; consumenten die kortere ketens willen en lokaal en seizoensgebonden voedsel.

Bij regionalisering verplaatst de handel in voedselproducten zich van wereldniveau naar regionaal niveau waardoor de macht van mondiaal werkende firma’s wordt ingetoomd. Ook worden de productie- en handelsketens eenvoudiger en korter en nemen de problemen omtrent voedselveiligheid af. Regio-nalisering schept vooral ook ruimte voor kleinere spelers in de keten/op de markt en bevordert daarmee gezonde concurrentie tussen gelijkwaardige marktpartijen. Regionalisering betekent voor ABC ook dat we een zo groot mogelijke Europese zelfvoorziening nastreven van bijvoorbeeld eiwit- en oliegewassen, maar handel in tropische producten als koffie, thee en specerijen blijft natuurlijk noodzakelijk.

• Zie bijv deze aflevering van Tegenlicht. Sicco Mansholt, de man die begon met de ruilverkaveling en de grootschaligheid, had hier uiteindelijk enorm spijt van en ging er later zelf voor pleiten landbouwgrond terug te geven aan de natuur. In 1995 zegt hij: “Door de vaste graanprijs blijft er veertig miljoen ton graan per jaar over. Dat dumpen we met dure exportsubsidies, tegen ramsjprijzen op de wereldmarkt waardoor we de boeren in de derde wereld in wanhoop naar de sloppenwijken drijven. Tegelijk hebben we de vrije invoer van graanvervangend veevoer toegestaan, tapioca en de hele rommel. Ook veertig miljoen ton per jaar. Daardoor zitten wij nu met de intensieve veehouderij en het mestoverschot. Het is een onhoudbare toestand, een stroperige brei van belachelijke maatregelen“.
• Zie hier een voorbeeld uit Belgie: De Toekomst In Lokale Handen – Inspiratieboek voor een Duurzaam Lokaal Beleid.

Door primair voor beschermde nationale of supranationale markten (bv. de EU) te gaan produceren kunnen boeren uit de markt een kostendekkend inkomen halen. De consument betaalt hogere voedsel-prijzen die de werkelijke productiekosten weerspiegelen en wordt daarvoor gecompenseerd door lagere belastingen; immers de landbouwsubsidies worden deels overbodig en deels ook omgezet in onkosten-vergoedingen voor onder meer landschap- en natuurbeheer en verhoging van organische stof in de bodem (ook ter opslag van CO2 als klimaatmaatregel). Als genoemde marktregulering wordt ingevoerd haalt de meerderheid van de boeren immers een kostendekkende prijs uit de markt en heeft die geen subsidies meer nodig.

Platform ABC ziet als ideaal het creëren van voedselsoevereiniteit. Hierbij verkrijgt niet alleen de producent maar ook de consument zelf de zeggenschap over voedsel. Hiervoor zijn markten nodig met een regiem van min of meer gelijke productieomstandigheden en van een zodanig overzichtelijke schaal dat producenten en consumenten zelf kunnen beslissen welk voedsel er op de markt komt. Dit in tegen-stelling tot de wereldmarkt waar grote oligopolistische bedrijven uitmaken wat er in de schappen van de supermarkt ligt.

• Lees hier meer over voedselsoevereiniteit
  

Om deze omslag te maken zijn wat ons betreft internationale afspraken nodig waarbij landen het recht krijgen hun binnenlandse markten voor essentiële voedselproducten te beschermen. Hiertegenover staat de verplichting buitenlandse markten niet te schaden door export. – Volledige document Landbouwvisie ABC 2016 hier.

 

 

De Westerse melkoverschotten en graanoverschotten vinden allemaal hun weg naar Afrika. De Senegalese boeren en boerinnen verbouwen gierst, maar overal eet met Frans brood – ze verliezen de concurrentie tegen de ingevoerde tarweoverschotten uit Europa. Het land heeft veel koeien, maar bijna alle herders krijgen de melk amper verkocht. In bijna alle winkels is melk gemaakt op basis van het vooral door Europa gedumpte melkpoeder. 

 

Meer info over het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB)

• Kamerbrief voortgang voedselagenda voor veilig, gezond en duurzaam voedsel, 21-11-2016. Download hier

• Hoge blootstelling pesticide geeft geboorteafwijkingen. NRC 2017.

• Voedseltop valse start voor duurzame voedselketen. Jan 2017. Lees hier.
• Bijdrage aan de nationale Voedseltop. ABC, 2017. Download hier.
• ‘Nationale’ Voedseltop wordt exclusieve gelegenheid. ABC, 2017.

• Documentaire: Gesubsidieerde Aarde I. Berekenende Boeren. Tegenlicht documentaire, deel I
• Documentaire: Gesubsidieerde Aarde II – Methode Mansholt. Tegenlicht documentaire deel II

• Het belang van Boerenlandbouw: een verzwegen waarheid #1. Jan Douwe van der Ploeg, 2017. Online
• Het belang van Boerenlandbouw: een verzwegen waarheid #2. Jan Douwe van der Ploeg, 2017. Online
• Het belang van Boerenlandbouw: een verzwegen waarheid #3. Jan Douwe van der Ploeg, 2017. Online
• De kracht van kleinschalig boeren. Interview met Jan Douwe van der Ploeg, de Volkskrant, 2017.
• Onzichtbaar Nederland: voedsel. VPRO, 2016. Documentaire
• Gezinsbedrijven moeten hun positie versterken. Jyoti Fernandes. Ekoland.

• Landbouwbeleid: kort historisch overzicht en voorstellen voor een koerswijziging. Niek Koning. Lees hier

• ‘De verklaring van Utrecht, landbouw 2013’ Neerslag van een dag over de toekomst van de landbouw, op 8 oktober 2010 bij ICCO, Utrecht. Download hier.

• ‘Als er niets gebeurt gaat het boerenvak naar de kloten’ – Joop de Koeijer, 2002. Lees hier..

• Naar een Europees voedsel- en landbouwbeleid met kostendekkende landbouwprijzen in 2020. Een tienpuntenplan. Download hier

• Dwars Denken, Samen Doen. Een kleine schets van vijftig jaar Landbouw en Milieu (1971-2021). Download hier.

• De ontbrekende optie voor een GLB na 2013. ABC, 2010. Download hier

• “Voedsel is veel te serieus om aan markt over te laten.” – Klaas v Egmond, hoogleraar geowetenschappen Universiteit Utrecht. Online

• Aarde Boer Consument over het GLB. Lees hier..

• Aarde Boer Consument. De noodklok luidt over onze landbouw. Een reeks van voedselschandalen en dierenplagen, evenals het oprukken van genetische manipulatie in de landbouw en van chemische technieken in de voedselverwerking, hebben duidelijk gemaakt dat er meer aandacht nodig is voor onze voedselveiligheid. Ook onze voedselzekerheid staat onder grote druk. Onze boerenstand is in korte tijd gehalveerd. Voor onze voedselvoorziening zijn we steeds meer afhankelijk van multinationals en internationale handelaren. Door globalisering, vrijhandel en teloorgang van biodiversiteit dreigen we ook de voedselsoevereiniteit te verliezen. We kunnen zelf niet meer bepalen wat en hoe we willen verbouwen, verwerken en consumeren. Het platform Aarde, Boer, Consument wil de bakens verzetten. ABC wil samen met de consumenten werken aan voedselveiligheid, duurzaamheid, een vitaal platteland, en een milieu- en diervriendelijke landbouw. Lees verder…

• Handel: Hoogtijd voor een nieuwe visie. Alternative Trade Mandate (Nld)
  Het huidige handels- en investeringsbeleid van de Europese Unie draait om maximale winstgevendheid van bedrijven en gaat ten koste van sociale en milieustandaarden. Een nieuwe visie op handel is absoluut noodzakelijk. Daarom hebben meer dan 50 maatschappelijke organisaties hun krachten gebundeld en een alternatief handelsmandaat opgesteld: het Alternative Trade Mandate (ATM). Nu ligt er nog te veel macht bij de Europese Commissie, die niet rechtstreeks gekozen is en goede banden heeft met het bedrijfsleven. Het Alternative Trade Mandate wil een meer democratisch Europa. Goede alternatieven zijn voorhanden – wat nu nodig is, is de politieke wil om verandering te bewerkstellingen in de huidige mondiale vrijhandelsmodellen.

• Filmpje Dick Veerman met Sieta Keimpema (Dutch Dairymen Board) en Jan Douwe van der Ploeg (tot voor kort hooglereaar Rurale Sociologie in Wageningen).  “Sinds het quotum eraf is, is de melkprijs voor de boeren gezakt, maar de anderen in de keten (toeleveranciers, verwerkers, de laatste jaren ook de supermarkten, etc.) verdienen obsceen veel; hoge winsten die niet uitgekeerd worden aan de boeren.  De zuivelindustrie werd een NV en de leiding heeft ervoor gezorgd dat de coöperatieve structuur uit elkaar is getrokken. Boeren hebben geen enkele invloed meer. De zuivelindustrie wordt geleid door sterke CEO’s die een bonus krijgen op  meer volume, en een zwak (boeren) bestuurOlijslager in de jaren 90 heeft het proces ingeleid, die zei ook zelf dat hij niet zoveel met boeren heeft, net als onze huidige staatssecretaris (die heeft het teruggenomen).  Aalt Dijkhuizen kwam vanuit het bedrijfsleven naar Wageningen , nu heeft hij een functie bij de ‘topsectoren’: alles gericht op winsten in het buitenland. En zo zijn er meer. Men circuleert, er is sociale cohesie, het is een groep  die op  dezelfde manier kijkt. Die komen voortdurend bijeen om te overleggen. Vroeger moest men zorgen voor een zo hoog mogelijke prijs voor onze boeren op de wereldmarkt, nu koopt men voor een zo laag mogelijke prijs in op de wereldmarkt, en gaat dat dan verder verkopen, bijvoorbeeld in Nigeria. Van melkpoeder worden weer melkproducten gemaakt. Dat mag in Europa niet maar wordt elders niet gecontroleerd. De grootste tegenstanders van herkomstlabels op producten zitten in het bedrijfsleven. De agribusiness heeft een sterke lobby, ze zitten steeds met de minister om de tafel. (Lees meer: De Cupola van Nederland)

• Afschaffing van de melkquotering: een historische vergissing! NMV, 2007. Download hier. Zie ook een artikel uit Canada hier: Don’t let neoliberal ideology undermine farmers’ existence.

• ZEMBLA, 2016: de topsporters van de melkindustrie. In Nederland produceren 1,6 miljoen koeien jaarlijks meer 12 miljard liter melk. De moderne koe (Holstein-Frieslander) is gefokt om enorme hoeveelheden melk te produceren, maar ze is uiterst kwetsbaar, omdat alle energie naar die melkproductie gaat en niet naar de gezondheid. Schaalvergroting zorgt ervoor dat steeds minder koeien buiten komen. Ondertussen verdient de industrie aan de schaalvergroting, intensivering en modernisering: de voerleverancier (er is immers te weinig gras), de mestafnemer (er is immers te weinig land), de banken (er moeten immers leningen worden afgesloten),. Friesland Campina geeft boeren een ‘quantumtoeslag’: een hogere melkprijs voor boeren die meer dan 800.000 L produceren. Zie video online (en eerder onderzoek van Zembla hier)

• Het Voedselsysteem is aan de rand van faillisement. Hans Huijbers word geïnterviewd door Dick Veerman. Huijbers is voorzitter, Zuidelijke Land- en Tuinbouworganisatie (ZLTO). 2016. Video online.

• Barsten in het Ammoniakbastion. Een korte film over het ammoniakbeleid.
  Jan Douwe van der Ploeg (WUR): “Het is echt een bastion geworden wat zich afkeert van de wereld, maar het wordt steeds duidelijker dat er enorme gaten en barsten zitten in hun redenering en bewijsvoering.” Bekijk online..
  Zie ook ‘Onderbouwing mestbeleid weg’ deel I en deel II

 

=== CASH CROPS ===

1. SOJA

• Soja Barometer 2014: Nederlands
• Nederlandse SojaCoalitie, met veel info en factsheets: website